Η κλιματική αλλαγή έχει «απελευθερώσει» νέους εμπορικούς θαλάσσιους δρόμους. Και έχει μειώσει σημαντικά την χρονική απόσταση της Κίνας από την Ευρώπη περιορίζοντας παράλληλα και το κόστος.
‘Όταν ένα πλοίο ξεκινά από την Κίνα με προορισμό την Ευρώπη, ο καπετάνιος παίρνει το δρόμο μέσω του Ινδικού και του Σουέζ. Επί ενάμιση αιώνα αποτελεί την κλασσική διαδρομή διάρκειας 6 με 8 εβδομάδων. Τελευταία η κλιματική αλλαγή έχει φέρει τα πάνω - κάτω και στη ναυσιπλοΐα. Με το λιώσιμο των πάγων στον Βόρειο Πόλο έχουν ανοίξει νέοι δρόμοι.
Παλαιοί και…
Το 2030 δεν θα υπάρχουν πια πάγοι στην Αρκτική
Η εταιρεία COSCO στέλνει πλέον τα μεταφορικά της πλοία μέσω της Θάλασσας του Μπέρινγκ στην Β. Ευρώπη. Για παράδειγμα, στις 15 Αυγούστου σήκωσε άγκυρα από το λιμάνι Τάικανγκ της Κίνας ένα εμπορικό με 20.000 τόνους σιδηρικών και έφτασε στο Ρότερνταμ χθες. Η διάρκεια της διαδρομής ούτε 4 εβδομάδες. «Είναι σημαντικά μικρότερη», λέει ο Κάι Μέιγιανγκ, από την εταιρεία COSCO. «Για το πλοίο παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα, ακόμη και το κόστος της μετακίνησης πέφτει».
Το καλοκαίρι, το λεγόμενο πέρασμα από τον Αρκτικό Ωκεανό είναι προσβάσιμο για 4 μήνες. Το 2009 έγινε η πρώτη διέλευση, το 2012 καταγράφηκαν 46 διελεύσεις. Φέτος η COSCO απέστειλε το πρώτο εμπορικό από αυτήν τη διαδρομή που είναι και πιο ασφαλής δεδομένου ότι στη κλασσική, μέσω της Ινδονησίας και της Μαλαισίας, υπάρχει ο κίνδυνος με τους πειρατές, όπως και στις ακτές της Σομαλίας. Η κατάσταση στην Αίγυπτο έκανε επισφαλή ακόμη και για τη διέλευση μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Επιπλέον, επειδή η διαδρομή διαρκεί λιγότερο, μειώνεται η κατανάλωση καυσίμων. Το κόστος κατεβαίνει και κερδισμένοι βγαίνουν όχι μόνο η μεταφορική εταιρεία αλλά και οι έμποροι. Ο υπολογισμός παράδοσης των προϊόντων γίνεται καλύτερα και τελικά το εμπόριο γνωρίζει καλύτερες μέρες.
…νέοι κίνδυνοι
Μικρότερη διαδρομή, χαμηλότερο κόστος
Στο μεταξύ οι πάγοι συνεχίζουν να λιώνουν. Μόνο φέτος η Ρωσία έδωσε 400 άδειες διέλευσης από τις βόρειες ακτές της, η τάση είναι ανοδική. Επιστήμονες, όπως ο μετεωρολόγος Μαρκ Σερέζε, πιστεύουν ότι μέχρι το καλοκαίρι του 2030 δεν θα υπάρχει πια πάγος σε ολόκληρο τον Αρκτικό Ωκεανό. Όμως η νέα διαδρομή κρύβει κι αυτή κινδύνους. Ναι μεν ο θαλάσσιος δρόμος είναι ανοικτός το καλοκαίρι, υπάρχουν όμως παγόβουνα. Όταν ένα μεταφορικό επιλέξει αυτή την διαδρομή, πρέπει να υπάρχει ρώσος πλοηγός μέσα στο πλοίο. Καμιά φορά συνοδεύει και ρωσικό παγοθραυστικό. Όλα αυτά αυξάνουν το κόστος και μειώνουν τη διαφορά του κέρδους από τη συντομότερη διαδρομή. Η βιομηχανία ξέρει ο πρόβλημα γι αυτό πολλές εφοπλιστικές εταιρείες προτιμούν ακόμη την κλασσική διαδρομή. Κάθε χρόνο 20.000 πλοία περνούν από τη διώρυγα του Σουέζ, ενώ ένα ελάχιστο ποσοστό επιλέγει τη νέα. «Μέχρις ότου αναπτύξει η νέα διαδρομή τα πλεονεκτήματά της, θα περάσουν κάποια χρόνια ακόμη» υποστηρίζει ο Φίλιπ Κοχ από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο του Αμβούργου. «Ίσως επιταχυνθεί η κλιματική αλλαγή για να προχωρήσει το λιώσιμο των πάγων».
Κίνδυνοι δεν εμφανίζονται μόνο στον οικονομικό τομέα, αλλά και στον περιβαλλοντικό. Ο Γιοργκ Φέντερν, εμπειρογνώμων της Γκρινπις, επισημαίνει ότι σε αντίθεση με τον Νότιο Πόλο, ο Βόρειος δεν έχει ανακηρυχθεί σε προστατευόμενη περιοχή. Πολλά πλοία καίνε βαρύ πετρέλαιο και ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. «Η διεθνής κοινότητα πρέπει να φροντίσει για το σωστό πλαίσιο προϋποθέσεων ναυσιπλοΐας», υποστηρίζει ο Γιοργκ Φέντερν. «Ώστε η μεταφορά προϊόντων να γίνεται όσο πιο ασφαλής γίνεται και λιγότερο επιβαρυντική για το περιβάλλον».
