Εκατό

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Κάθε νέο βιβλίο του Γιάννη Ευσταθιάδη δημιουργεί την προσμονή της αναγνωστικής έκπληξης. Είτε πρόκειται για βιβλίο ποίησης ή πρόζας, χρονογραφήματος ή δοκιμίου είτε για κείμενα γαστριμαργικής ή μουσικής θεματολογίας ο συγγραφέας μας αφήνει άφωνους με την ευρηματικότητα, την ευστροφία, τη μαστοριά και την τέχνη του.

Η παρούσα συναγωγή κειμένων –100 ακριβώς– δημιουργήθηκε με αφορμή πρόσκληση που απηύθυνε σε συγγραφείς (και στον Ευσταθιάδη) ο εκδότης του περιοδικού Εντευκτήριο Γιώργος Κορδομενίδης για το πανηγυρικό 100ό τεύχος του περιοδικού υπό τον όρο στα κείμενα να αναφέρεται (με οποιονδήποτε τρόπο) ο αριθμός 100. Γράφτηκαν τότε 15 κείμενα και απεστάλησαν. Στη συνέχεια ο Γιάννης Ευσταθιάδης συμπλήρωσε τον αριθμό 100 με άλλα 85 και οι πολύτιμες εκδόσεις Μελάνι, της Πόπης Γκανά, προσέθεσαν ένα ακόμη αξιομνημόνευτο βιβλίο στον κατάλογό τους.

Βιρτουόζος, στυλίστας ζηλευτής δεξιοτεχνίας, ευφυής και ευθύβολος.

Βιρτουόζος, στυλίστας ζηλευτής δεξιοτεχνίας, ευφυής και ευθύβολος, ο Γιάννης Ευσταθιάδης μας προσφέρει κείμενα εκατό διαφορετικών αποχρώσεων, εκατό διαφορετικών θεμάτων, εκατό ξεχωριστών οπτικών γωνιών, που δημιουργούν συγκίνηση, ευχαρίστηση, έκπληξη, θαυμασμό, προβληματισμό, ψυχική ένταση, αναγνωστική απόλαυση επί 100.

Τα κείμενα είναι σύντομα και κάποια δεν υπερβαίνουν τις 4 αράδες. Είναι προφανής η ικανότητα του συγγραφέα να δημιουργεί μινιμαλιστικά αριστουργήματα κατορθώνοντας να εισχωρεί στην ψίχα των λέξεων και της πολυσημίας των νοημάτων τους και να τις προσφέρει μετουσιώνοντας το λόγο σε λογοτεχνία.

Από τη μακρά εμπειρία του στον τομέα της διαφήμισης διδάχτηκε την υπεροχή της εύστοχης φράσης και την ανάγκη απόρριψης της περιγραφικής πολυλογίας. Η ευρεία μουσική του παιδεία, η γαστριμαργική του δεξιότητα, η διαρκής εντρύφηση στα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, στα αριστουργήματα του κινηματογράφου, στα εικαστικά έργα, είναι τα δομικά στοιχεία και αυτού του βιβλίου. Είναι, θέλω να πω, έργο καλού και άριστα εκπαιδευμένου τεχνίτη, με δημιουργικό ταλέντο, από την ενεργοποίηση του οποίου εξακοντίζονται οι δυνατότητες των δεξιοτήτων του.

Εν τέλει, νομίζω, ότι ο Γιάννης Ευσταθιάδης αποδεικνύεται, και με αφορμή αυτό το νέο του πόνημα, ένας από τους ευφυέστερους γραφιάδες της εποχής μας.

Δείγματος χάριν παραθέτω λίγα εκ των εκατό αριστουργημάτων:

20 Σκούδα

«Venti scudi» γρύλισε ο Ντοτόρ Ντουλκαμάρα.
«Είκοσι πέντε τετράδραχμα με πάνω την ποιητική εμορφιά του Οροφέρνη» αντέτεινε ο Καβάφης, προκειμένου να εξασφαλίσει το ελιξήριο του έρωτα.

Παζάρι

«Πόσα είπες;»
«Εκατό!»
«Αποκλείεται! Κόψε...»
«Εβδομήντα, τότε...»
«Πολλά είναι. Κόψε...»
«Έστω, πενήντα...»
«Κόψε, κόψε...»
«Σαράντα;»
«Τριάντα και πολλά σου είναι, Ιούδα.»

Παρτίδα

Στην εκατοστή κίνηση των πεσσών,
το μαύρο άλογο του θανάτου
κέρδισε με ρουά ματ
τον Πεσσόα.

Πρέβεζα

«Βάσις, Φρουρά, Εκατονταρχία Πρεβέζης» είπε ο αστυνόμος.
«Εξηκονταρχία» τον διόρθωσε ο Κώστας Καρυωτάκης, για να συμπληρώσει: «Σεις, άλλωστε, δεν διπλώσατε για να ζυγίσετε μια "ελλιπή" μερίδα;»

ΓΙΩΡΓΟΣ Χ.ΘΕΟΧΑΡΗΣ 

Εκατό
Διηγήματα
Γιάννης Ευσταθιάδης
Εκδόσεις Μελάνι, 2013
Τιμή € 14,00, σελ.190